Etkili Rapor Tasarlama Teknikleri yazı serisine devam
ediyoruz.
Bir önceki makalemizde bir kaç hatırlatma yaptık ve güzel
tasarlanmış raporların karakteri ile ilgili bazı ipuçları verdik.
Bu yazımızda ise, raporlardaki görsellerin estetiğine
doğrudan katkı sağlayacak üç yöntemden biri olan veri-mürekkep oranı (Data-Ink Ratio) yaklaşımına değineceğiz.
Aşağıdaki rapora bir kaç dakika göz gezdirin. İlk olarak
dikkatinizi çeken şeyler neler? Bilgi mi? Yoksa kalın, kalabalık, anlamsız
renkli ve aralarında koca koca boşluklar olan görseller mi?
Edward R. Tufte
1983 yılında sayısal verilerin görsel sunumu
husunda “Data-Ink Ratio” ismini verdiği bir yaklaşım yayınladı. Tufte’ye göre grafiğe harcanan mürekkebin büyük bir kısmı veri-bilgi için
kullanılmalıdır. Veri için harcanan mürekkep grafiğin silinemez çekirdek
kısmını oluşturur. Gereğinden fazla kullanılmamak şartıyla sayıların değişimi, mürekkep kullanımındaki değişimle ifade edilir.
Kafa karıştırıcı görünüyor olabilir. Aslında çok basit. Mümkün olduğunca sayısal verileri ön planda
tut. Kullanılan görseller, dikkat dağıtmadan verileri ve verideki değişimi
anlatsın.
Aşağıdaki grafiklerden hangisi kalabalıktan arınmış ve
veriye odaklanmanızı kolaylaştıracak nitelikte.
Sağdaki değil mi? Soldaki grafikte ilk göze çarpan şey renk
ve grid çizgileri olmakta. Sayılar daha sonra dikkat çekiyor. Sağdaki grafikte
ise sayılara ve değişimine odaklanmamak elde değil. Oldukça basit ve amacına
uygun.
Grafiklerde sayıların olduğu alanlara data-ink, geriye kalanlara da non-data-ink
adı verilmiştir. Grafikte kullanılan
mürekkep miktarı, veri için kullanılan mürekkep miktarına ne kadar yaklaşırsa
ideale de o kadar yaklaşıyorsunuz demektir.
İyi bir grafikte sadece
data-ink olur. Non-data-ink alanlar mümkün olan her yerden kaldırılmalıdır.
Bunun amacı yukarıda da söylediğimiz gibi kullanıcıların tüm dikkatini verilere yöneltmektir. Aşağıdaki resimde kırmızı olan
alanlar non-data-ink adıyla anılmaktadır. Sayısal olan alanlara ise data-ink
adı verilmiştir.
Görsel kaliteyi nasıl arttırabiliriz?
İki adımlık bir çalışma ile kaliteyi arttırmak mümkün.
- Gereksiz tüm veri içermeyen alanları kaldır.
- Geriye kalan veri içermeyen alanları düzenle ve etkisini azalt (vurgusuz olsun)
Aşağıdaki tablolara baktığımızda sağdakinin daha kullanışlı
olduğuna hemen karar verbiliriz. Soldaki hatalı bir tasarım.
2- Data-Ink (veri içeren) alanların değerini arttır.
- İhtiyaç olmayan tüm veri içeren alanları kaldır.
- Çok önemli bilgilerin sunulduğu alanları vurgula.
Aşağıdaki tabloda kırmızının tonları ile ktirik sayılar
işaratlenmiş ve ön planda tutulmuş. Bir farkındalık oluşturulmuş.
İki adımlık çalışmayı ve değişimi aşağıdaki örnekte
görebiliriz :
Sol üstteki ve sağ alttaki grafiklere bir bakın. Yapılan değişiklikler nasılda bilgiyi ön
plana çıkartıyor.
Bu prensipleri birden fazla grafiği bir arada kullanırken de
göz önünde bulundurmak gerekir. Aksi halde en üsttekine benzer bir şey çıkar
karşınıza.
Tasarımlarında estetik kaygı taşıyanlar için sunduğumuz
ipuçlarına diğer yazılarda devam edeceğiz.
Faydalı olması dileğiyle.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder